Dzieciom pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej Powiat zapewnia opiekę i wychowanie w m.in. rodzinnej pieczy zastępczej.

Zasady zapewniania opieki i wychowania w rodzinnej pieczy zastępczej określa ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2011 r., nr 149, poz. 887 ze zmianami).

Rodzinna piecza zastępcza jest formą opieki zastępczej zapewniającą dziecku wychowanie w rodzinie, stabilne środowisko wychowawcze, utrzymuje kontakty z rodziną naturalną, traktuje dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobistej, kształci, rozwija uzdolnienia dziecka, zainteresowania, akceptuje wyznanie religijne.

Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

1.  rodzina zastępcza:
   • spokrewniona – małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka,
   • niezawodowa – małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka,
   • zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna,
2.  rodzinny dom dziecka.

Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:

1. traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej,
2. zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych,
3. zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych,
4. zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań,
5. zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne,
6. zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka,
7. umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd  postanowi inaczej.

Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.

Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na mocy postanowienia sądu rodzinnego. Rodziny zastępcze zapewniają dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiednio do jego stanu zdrowia, poziomu rozwoju.

Rodziny zastępcze od wielu lat pełnią istotną rolę w systemie opieki nad dzieckiem. Dotychczas były to w większości rodziny spokrewnione z dzieckiem, które podejmowały funkcje opiekuńcze z różnych najczęściej losowych przyczyn. W chwili obecnej do włączenia się w pomoc dziecku chcemy w większym stopniu zaangażować rodziny, które świadomie po przebyciu odpowiednich szkoleń będą pełnić funkcje rodziny zastępczej dla dzieci wymagających opieki. Założeniem nowego systemu jest przygotowanie rodziców zastępczych i ich rodzin do pełnienia tej ważnej roli. Chcemy, aby to rodzice zastępczy, którzy dokonali wyboru i chcą w ten sposób pomagać dzieciom oczekiwali na dziecko, które takiej pomocy wymaga. Nie przypadek, a świadomy wybór roli opiekuna i wychowawcy ma decydować o woli zostania rodzicem zastępczym. Rodziny spokrewnione z dzieckiem są tak samo ważne jak dotychczas.

Przy kierowaniu dziecka do rodziny zastępczej oprócz pokrewieństwa są brane pod uwagę możliwości rozwoju dziecka, jakie zapewnia rodzina zastępcza.